Opryszczka wargowa pojawia się znienacka w najmniej odpowiednim momencie. Najpierw niewinnie swędzi, potem czujemy coraz silniejsze pieczenie, a na skórze pojawiają się małe pęcherzyki. Choć ta popularna dolegliwość sama ustępuje po kilku dniach, każdy kto choć raz jej doświadczył, chciałby wiedzieć jak szybko pozbyć się opryszczki.

Poznaj wroga i pozbądź się opryszczki!

Problem jest powszechny, bo jak szacuje Światowa Organizacja Zdrowia, nosicielami wirusa, który wywołuje tę najpopularniejszą chorobę błony śluzowej i skóry jest 80-90 procent całej populacji ludności. Choć trwają badania nad opracowaniem skutecznej szczepionki na opryszczkę, to nie wiadomo kiedy i czy w ogóle zakończą się one sukcesem. Pacjentom pozostaje więc leczenie objawów, bo całkowita eliminacja wirusa z zakażonego organizmu nie jest możliwa.

Większość z nas jest nosicielami wirusa Herpes simplex - wywołującego opryszczkę, ale nie zawsze jesteśmy tego świadomi, gdyż wirus raz umiejscowiony w naszym układzie nerwowym pozostaje w nim do końca życia często w formie utajonej - niewidzialny dla naszego systemu immunologicznego. Najczęściej daje o sobie znać jesienią i zimą, w sezonie większej zachorowalności lub w sytuacjach dużego stresu, ale potrafi uaktywnić się też latem, podczas intensywnego opalania się. Potrafi wtedy zaatakować nie tylko twarz, ale także narządy płciowe.

Opryszczka

Jest nieprzewidywalna, uciążliwa, trudna do leczenia i pojawia się w najmniej odpowiednim momencie, utrudniając nam życie przez kilka dni. Przyczyną opryszczki, jednej z najpopularniejszych dolegliwości na świecie, jest wirus, który gnieździ się w zwojach nerwów czuciowych człowieka i atakuje w momentach słabszej odporności.

Jakie wyróżniamy typy opryszczki?

Wyróżnia się dwa typy wirusa opryszczki:

Wirus HSV-1 - wywołuje opryszczkę wargową zwaną popularnie zimnem na ustach.

Jest on odpowiedzialny za pojawienie się na błonach śluzowych jamy ustnej, wargach i twarzy, czasem okolic oka, bolesnych pęcherzyków wypełnionych płynem surowiczym, które po kilku dniach zaczynają ropieć i zamieniać się w strupki. Wirus HSV-1 może wywołać opryszczkę także na tułowiu oraz w obrębie narządów płciowych, choć dochodzi do tego rzadziej.

Wirusem HSV-1 najczęściej zarażamy się we wczesnym dzieciństwie, drogą kropelkową lub kontaktową, przez pocałunki, używanie tych samych, co chora osoba sztućców, szklanek, ręczników i kosmetyków. Wirus, który przenika wtedy do organizmu pozostaje w nim do końca życia.

Wirus HSV-2 - odpowiada za opryszczkę narządów płciowych i pośladków.

Ta postać choroby przenosi się najczęściej podczas kontaktów seksualnych i zwykle nie występuje u pacjentów poniżej 14 roku życia. U kobiet ropiejące zmiany skórne pojawiają się w pochwie, na szyjce macicy, na udach i pośladkach. U mężczyzn owrzodzenia mogą utrudnić oddawanie moczu i objąć żołądź, napletek oraz cewkę moczową.

Pierwotna postać opryszczki typu II jest szczególnie groźna, gdy pojawia się u kobiet w ciąży planujących poród metodami naturalnymi. Istnieje wtedy ryzyko przeniesienia infekcji na płód. Dzieje się tak aż w 40 procentach przypadków. Opryszczka taka może spowodować u dziecka padaczkę, upośledzenie umysłowe, małogłowie a nawet śmierć. U kobiet z nawrotową postacią opryszczki narządów płciowych ryzyko zakażenia noworodka jest niewielkie i wynosi zaledwie 5 procent.

Trzeba pamiętać o tym, że nosiciel wirusa może nim zarażać nawet wtedy, gdy nie ma objawów opryszczki. Gdy na skórze pojawią się pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym, trzeba zachować szczególną ostrożność w kontaktach z innymi, bo to najbardziej zaraźliwy moment choroby.

Kiedy atakuje wirus opryszczki

Wirus opryszczki uaktywnia się okresowo, najczęściej atakuje jesienią i zimą, kiedy spada nasza odporność lub latem, podczas intensywnego opalania się.

Do czynników, które przyczyniają się do aktywności wirusa:

• obniżona odporność w trakcie lub po infekcji, zwłaszcza wirusowej
• stres, przemęczenie i brak snu
• ekspozycja na promienie UV
• silny, zimny wiatr
• popękane usta
• miesiączka
• niska temperatura, wychłodzenie organizmu
• niedożywienie, restrykcyjne diety
• choroby zębów

Co na opryszczkę radzi lekarz?

Z opryszczki nie da się wyleczyć w stu procentach, można jedynie zmniejszyć ilość wirusa, który ją wywołuje i złagodzić objawy choroby. W tym celu stosuje się leki doustne i maści lub kremy do stosowania miejscowego.

Bardzo istotne, żeby leczenie farmakologiczne włączyć jak najszybciej - najlepiej zanim na skórze pojawią się pęcherzyki wypełnione surowiczym płynem, gdyż wtedy leki mają szansę zmniejszyć ilość wirusa namnażającego się w tkankach. Leki doustne są dużo skuteczniejsze niż kremy i maści stosowane zewnętrznie, bo zapewniają lepszą biodostępność leku przeciwwirusowego do zainfekowanych tkanek. Lekarze zaobserwowali, że leki przeciwwirusowe stosowane w leczeniu opryszczki potrafią nie tylko złagodzić objawy, ale także znacznie zmniejszyć częstotliwość nawrotów choroby.

W aptekach dostępne są leki przeciwwirusowe zawierające acyklowir, który działa na DNA uaktywnionego wirusa, sprawnie hamując rozwój wirusa opryszczki, to nie działa na wirusy, które osiadły w neuronach zwojów nerwowych, dlatego nie ma można całkowicie wyleczyć pacjenta z tej przypadłości. Acyklowir znajdziemy w popularnych lekach, takich jak: Heviran, Zovirax, Antivir. Zdaniem lekarzy idealnym momentem na rozpoczęcie leczenia, choć trudnym do uchwycenia, jest pierwsza faza infekcji, kiedy pacjent odczuwa jedynie swędzenie i mrowienie, a na skórze nie wyskoczył jeszcze żaden pęcherzyk. Może się okazać, że podanie zaledwie jednej tabletki takiego leku w odpowiednim czasie potrafi na tyle zahamować rozwój opryszczki, że nie dojdzie do kolejnych faz choroby polegających na rozwoju pęcherzyków, a potem strupków. Gdy u pacjenta występują uporczywe nawroty opryszczki wargowej lekarz może zdecydować o profilaktycznym doustnym podawaniu nawet przez kilka miesięcy. Można także przyjmować leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Przy zimnie na wardze stosuje się także wspomagająco suplementy witamin z grupy B: wit. B1 i B2.

W przypadku zakażenia opryszczką rogówki oka lekarz może podać zapobiegawczo także antybiotyk, żeby uniknąć zakażenia bakteryjnego.

Pacjenci, którym przydarza się opryszczka wargowa kilka razy w roku w domowej apteczce powinni mieć leki z acyklowirem, po to, żeby jak najszybciej zastosować leczenie, bez względu na porę dnia.

Co na opryszczkę - domowe sposoby?

Gdy przegapimy pierwsze objawy i zimno pojawi się na ustach lub w nosie leczenie farmakologiczne można wspomóc domowymi sposobami. Pamiętajmy, jednak, że potrafią one jedynie złagodzić objawy, a nie ograniczają namnażania się wirusa.

Do stosowania zewnętrznego, gdy zmiany opryszczkowe nie są bardzo duże, stosuje się maści i inne preparaty osuszające i odkażające, np. pasty cynkowe, Viosept, kwas borny, można robić okłady z aloesu, wywaru z melisy, rumianku czy szałwii. Niektórzy preferują okłady z cebuli, czosnku, octu lub miąższu aloesu. W miejscowym leczeniu opryszczki wargowej można też wykorzystać maści i kremy, które zawierają acyklowir, pencyklowir lub dokozanol. Jeśli w pęcherzykach nie doszło do nadkażenia bakteryjnego objawiającego się ropną wydzieliną, nie powinno się stosować maści z antybiotykiem, bo wydłużają one proces leczenie.

Kiedy zimno na ustach jest stosunkowo mało dokuczliwe wystarczy naklejenie ochronnego plasterka z wyciągiem z wrotyczu, który można kupić w aptekach i większych drogeriach. Plasterki osłaniają pęcherzyki i zapobiegają roznoszenia się wirusów. Chronią także przed zakażeniem rany bakteriami.

Przy leczeniu opryszczki czas odgrywa ogromną rolę. Im szybciej zareagujemy, tym większe są szanse na to, że bolesne pęcherzyki będą mniejsze, a czas choroby krótszy. Jak dotąd nie wprowadzono niestety żadnej skutecznej szczepionki na tę powszechna dolegliwość, choć jest nadzieja, bo badania nad nią trwają.

Niezależnie od tego, jakie leczenie opryszczki zastosujemy, musimy pamiętać o kilku żelaznych zasadach:

Przy nakładaniu kremów, maści czy plasterków trzeba zachować szczególna higienę, obmyć chore miejsce wodą i mydłem, a następnie delikatnie osuszyć papierowym ręcznikiem. Na czas infekcji warto zrezygnować z wycierania twarzy ręcznikiem bawełnianym, bo może on stać się siedliskiem wirusów. Jeżeli pomimo zastosowanych maści i kremów dostępnych w aptekach bez recepty opryszczka wargowa utrzymuje się dłużej niż 10 dni lub jest bardzo rozległa koniecznie trzeba poprosić o pomoc lekarza.

Zakazane jest odrywanie strupka, który powstanie z pęcherzyka, bo to on jest największym siedliskiem wirusów!